Íslendingur - 05.03.1943, Blaðsíða 2

#
9

*
I6L3NDINCUF
Það tilkynnist, að konan raín Guðrún /. Einarsdóttir
frá Lögmannshlíð, andaðist í Sjúkrahúsi Akureyrar .þriðjudaginn
2 marz.
Guðmunclur Sigfreðsson.
Við þökkum innilega öllum þeim, sem sýndu okkur vinsemd
og hluttekningu vegna andláts móður okkar og fósturmóður
Guðríður Brynjóltsdóttur frá Stokkahlöðum. Einnig þökk-
um við öllum, sem veittu okkur aðstoð í veikindum hennar.
Aldís Einarsdóttir. Rósa Einarsdóttir.
Bjarni Einarsson. , Eiríkur G. Brynjólfsson.
á Stokkahlöðum var jarðsungin að
Orund 1. þ. m.
Hún var fædd að Bjarnastöðum
í Skagafirði 21. des. t852 og því
fulira 90 ára, er hún lézt, Hún
ólst upp í Skagafirði fram til full-
orðins ára, en fluttist þá til Eyja-
fjarðar. Dvaldi hún við nám f
kvennaskólanuin á Laugalandi fyrsta
starfsár hans 1877. Árið 1881
giftist hún Einari Sigfússyni í
Núpufelli, og hófu þau skömmu
síðar húskap að Hrísum. Eftir
fárra ára búskap þar, fluttust þau
að Stokkahlöðum (árið 1891), og
bjuggu þar upp frá því. Pau eign-
uðust 4 bðrn; 2 drengi og 2
stúlkur. Annan drenginn, Btynjólf
að nafni, misstu þau nokkurra ára
gamlan, hið efnilegasta bam. Hin
börnin hafa lengst af verið á
Stokkahlöðum, nema þann tíma, er
þau hafa verið við skólanám.
Ouðríður missti mann sinn 1926.
Nokkru síðar lét hún af búskap,
og tóku þá börn hennar við. Hafa
þau búið þar síðan, o« hún dvalið
hjá þeim við góða aðbúð í rósamri
elli *il æfiloka.
Guðríði sál. var margt vel gefið.
Hún var fríð kona og fyrirmannleg,
gædd góðum gáfum. Búkona var
hún ir.ikil og stjórnsöm í bezta
lagi, sem kom gleggst í ljós, er
hún varð að stjóma búi þeirra
hjóna bæði utan og innan bæjar,
þegar bóndi hennar var langdvöl-
um að sinna ýmsum opinberum
störfum utan heimilis, jafnvel mán-
uðum saman, og síðar eftir fráfall
hans, Hún var barngóð. Hafði
yndi af að umgangast böin, enda
tókst hún á hendur að ala upp
fjögur börn fyrir aöra og reyndist
þeim eins og góð móðir. Lét hún
sér mjög annt um menningu þeirra
og þroska eins og sinna eigin
barna. Hún var heilsuhraust alla
æfi og hélt vel fríðleik sínum og
andlegu atgervi, þar til hún skyndi-
lega féll í valinn og lá í dvala
seinustu vikuna sem hún lifði.
Hún lézt 14, febrúar s. I.
Ouðríðar húsfreyju áSlokkahlöð-
um mun lengi minnst verða sem
einnar merkustu konu héraðsins.
Dánardægur. ,
Nýlátin er í Sjúkrahúsi Akur-
eyrar Guðrún J. Einnrsdóttir írá
Lögmannshllð, kona Guðmundar
Sig^eðssonar, fyrrum hreppstjóra að
Króki á Rauðasandi vestra, Var
GuðrúD heit. ljósmóðirií Rauðasands-
hreppi um nál. 40 ára skeið og fór
þá marga erfiða för yfii vonda fjall-
vegu á Barðaströnd. Eau hjón
eignuðust 7 sonu og iifa 6 þeirra.
jþau íluttu að Lögmannshlíð árið
1930, en þar by‘r nú Sigfreður son-
ur þeirra. Tveir synir þeirra eru
búsettit hér I bæ. dr. Kristinn og
Torfi.
Valtýr Stetánsson ritstjóri
hefir veriö kjörinn formaöur Mennta-
málaráðs, en til vara Vilhj, J?. Gísla-
son Jkólastjóri,
UpplýsinQar m húsdýr.
Meðferð mjólkur.
Mjólkurgerlar eru algengir i fjós-
im. Eeir finnast i rykinu, sem berst
{ loftinu. Þeir geta fallið niður
í mjólkurílátin, þegar mjólkað er.
Óhreinar hendur og íöt, sem verið
er í meðan mjólkin er meöhöndluð,
auka mjög á gerlafjöldann í henni.
Óhrein mjólkurílát (fötur, könnur,
brúsar og kæli- og mjólkurvélar)
spilla mjólkinni mjög,
Mjólkurgerlum má skipta í tvo
flokkka: 1, Venjulega mjólkurgerla
og 2, Gerla, sem valda sjúkdómum
Fyrri tegundin finnst í mjólkinni,
þegar mjólkað er, eða berst í hana
roeð óheinum ílátura. Eessir gerlar
valda súrnun og gasmyndun, þegar
mjólkin er yst og ennfremur rotn-
un. Mjólk, sem helst ósúr langan
tíma, má framleiða meö því að gæta
ítrasta hreinlætis á ílátum, höndum
og klæðum,
Sjúkdómar þeir, sem venjulega
berast með mjólk eru: Berklaveiki,
skarlatssótt, taugaveiki, hálsbólga,
lömunarveiki, kólera, Bang’s veiki
og barnaveiki, Sýklar þeir sem
valda þessum sjúkdómum berast í
mjólkina með þeim sem vinna að
henni, og ætti enginn, sem ekki er
heill heilsu að koma nærri mjólkur-
framleiðslunni,
Mjög má halda vexti gerlanna í
skefjum með geymslu miólkurinnar
á köldum stað, frá því mjólkað er
og þangað til hcnnar er neytt
í>að er nauðsynlegt að geyma mjólk-
ina á köldum stað ef fólk kærir
sig um að neyta hennar meðan
hún cr örugg og holl.
Hverskyns gerlar, sem finnast í
mjólk, hafa geysimikla þýðingu fyrir
bragðið og fyrir geymsluhæfni og
ónæmi hennar. Í>ví minna, sem
mjólkin geymir af gerlum, þvi bet-
ur er hún fallin til allrar notkunar
f>ýðing þessa atriðis er fyllilega
viðurkennd af heilbrigðismálaráðu-
neytum, læknum og nútima cajólkur-
framleiðendum, Að miklu leyti má
halda gerlum frá mjólkinni með þvi
að halda fjósunum ryklausum og
hreinum og á þetta einnig við
mjólkurkiefann, og meö því að gæta
hreinlætis viö dreifinguna er hægt
að draga úr gerlahaettunni Hægt
er að varna þvi að óhieinindi og
ryk komist í mjólkina með því áð
halda fjósunum hreinum og kúnum.
Klippa skal þær á leggjunum, síð-
um og júgrum og þvo þau með
deigum klút áður en mjólkað er.
Mjólkuríötur og önnur íiát verða að
vera mjög hrein og gerilssneydd í
gufu, sjóðandi vatni eða klórvatni
eða að sólin sé látin skína á ilátin,
Hreinar hendur og hrein föt draga
úr útbreiðslu gerlanna.
Hitastigið hefir mikið að segja í
sambandi við gtóður gerlanna.
Besta leiðin til þess að takmarka
hann ei að snöggkæla mjólkina nið-
ur fyrir það hitastig, sem þessar
örsmáu verur timgast bezt við. f>ví
fyrr sem bægt er að kæla mjólkina
niður fyrir 15 stig C. (50 stig F),
því betri verður framleiðslan. Hvert
mjólkurbú, sem vill leggja áherslu
á að framleiða hreina og góða mjólk
veröur þess vegna að hafa kæliá-
hald, Margar tegundir eru til af
mjólkurkælum en góður steyptur
vatnsgeymir með sírennandi vatni,
köldu og hreinu, getur orðiö að
gagni viö hið þyðingarmikla stari
að framleiöa góða mjólk. Mjólkin
skal ætíð geyroast köjd,
Erátt fyrir strangt eftiriit og hirð-
ingu á kúm, mjólkurvélum og öðr-
um áhöldum og á allri meðferð
mjólkurinnar, getur mjólkin, sem
daglega berst í mjólkursamlögin,
verið hættuleg vegna gerla, sem
valda sjúkdómum og sem geta bor-
izt í hana vegna utanaðkomandi á-
drifa. Til þess að mjólkin verði
örugg til neyzlu fyrir börn og sjúkl-
inga má draga mjög úr smitunar-
hættunni með gerilsneyðingu.
Mjólkurgerlar, sem ekki valda
sjúkdómum, skemma oft mjólkina.
Eessa gerla má útiloka með geril-
sneyðingu, sern gerir mjólkina ör-
ugga til neyzlu og hæfari til geymsla
Gerilsneyðing kallast aðferð sú.
að hita mjólkina upp að því hita-
stigi, sem drepur mjólkurgerlana,
og þessu hitastigi skal halda svo
lengi, að allir gerlarnir drepist. —
Eegar búið er aö ná þessu markr,
skal snöggkæla mjólkina niöur fyrir
10 stig C. (50 stig F.)
Rétt gerilsneyðing drepur allt aö
því 99% gerlanna. Bæði þeir gerl-
ar, sem valda sjúkdómuqi og þeir,.
sem valda skemmdum í mjólkinni,.
drepast við þessa aðferð.
Sé mjólkin réttilegd gerilsneydcl
og vanræksla svo viðhöfð við
geymslu hennar eftirá. kemur ger-
ilsneyðingin ekki að neinum notum.
l)m leiö og búið er aö kæla mjólk-
ina verður að geyma hana kælda,
þangað til hennar er nevtt. Jaínvef
húsfreyjan, sem fær mjólk sína beint
frá mjólkurbúunum eða mjólkursam-
lögum, veröur alltaf að geyma hana
kalda, þangað til hennar er neytt,
til þess að koma i veg fyrir aö
gerlarnir geti margfaldast og skemmt
mjólkina eða sýrt hana, Jafn þýð-
ingarmikið er að fara eins með-
gerilsneydda mjólk. Öll ílát (flösk-
ur o. fi) sem mjólkin er sett í eftir
gerilsneyðinguna, verða að vera
hrein og gerilsneydd,
Rannsóknir á gerilsneyddri mjólk
hér á staðnum gerðar df dýralækn-
um setuliðsins hafa leitt í ljós, aö
mjólkin er rétt gerilsneydd og inni-
heldur tiltölulegn lítið af gerium.
tessar rannsóknir sýna, aö mjólkia
er örugg úr gerilsneyðingunni. Allir
neytendur geta því fengið örugga
mjólft, ef þeir sækja hana í mjólkur-
búðirnar i hreinum og gerilsneýdd-
um ílátum, og einnig sé húri af-
greidd úr hreinum og gerilsneýddum
áhöldum, hvort sem er í heimahús-
um, kaffistofum eða annarsstaðar.
Leikfélagið æf?r
Fjalía-Eyvind,
Leikfélag Akureyrar æfir nú aí
kappi sjónleikinn Fjalla-Eyvind eftir
Jóhann Sigurjónsson. Leikstjóri er
Jón Norðfjörð og leikur hann Kára
(Fjalla-Eyvind) en Höllu leikur frú
Ingibjörg Steinsdóttir. Guðm- Gunn-
arsson leikur Arnes og Eórir Guð-
jónsson Bjórn hreppstjóra. Fjalla-
Eyvindur hefir ekki verið sýndur
hér síðan árið 1921, en þá lék frú
G'uðrún Indriðadóttir hlutverk llöllu
sem gestur.
Sníðastota Dómhildar Skúla-
dóttur er flutt á Hamarstíg 8.
Kirkjan ■. Messað á Aknreyri
n. k. sunnudag kl. 2
Drekkið
VALASH
Red Seal Lye-Sodi
Evoftasodi
Blánii íRcckitts*
Fægilögur >Brasso<
Húsgagnaáburður •Min<
Skóáburður »Meltonian<
Flik-Flak þvottaduft.
I. Brynjólfsson & Kvaran
Akureyrl.